Nowe smaki herbat

Czy wiecie, że dawniej we dworach popijano tylko herbaty ziołowe?  Co wy na to, żebyśmy poszukali własnych smaków w naturze? Rozglądnijmy się dookoła – liście malin, jeżyn, porzeczek czarnych, poziomek, kwiaty lipy, bzu czarnego – to doskonały środek na napoje. Mają one niepowtarzalny smak, kolor i zapach. A więc – gotowi? Jak to zrobić? Nic prostszego! Najpierw pojawia się postanowienie, później realizacja.

Jeśli masz czas i możliwości – zbierasz i suszysz. Jeśli nie – kupujesz gotowe składniki w sklepie zielarskim, mieszasz, zaparzasz i już. Właśnie popijam jasnozieloną herbatkę z liści malin i dzielę się z wami swoimi przemyśleniami. Napój ten oprócz pięknego koloru niesie ze sobą zapach zgniecionych malin i tęsknotę do słodkich owoców. Jeśli zdecydujecie się zmienić swoje preferencje, wasze zmysły doznają nowych wrażeń. Czekają na odkrycie  smaki, zapachy i kolory. A zmysł dotyku  – jak on zostanie zaspokojony? O tym opowiedzą nam narządy wewnętrzne – wystarczy się wsłuchać i zastanowić – skąd nagle tak dobre samopoczucie? Skąd jasne myśli i dobra koncentracja? To przyroda niesie dla nas tak radosne niespodzianki.

Właściwości lecznicze liści malin, porzeczki, poziomki, jeżyny.

liście malin – zawierają garbniki, flawonoidy, sole mineralne: wapnia, miedzi, żelaza. Napar z liści malin stanowi pomoc w  nieżytach żołądka i jelit. Herbatka ta jest znana starym akuszerkom jako domowy sposób na usprawnienie porodu, działa rozkurczowo i odprężająco.

liście porzeczek czarnych – zawierają wit C, witaminy z grupy B, potas, bor, żelazo. Już w starożytności liście stosowano do okładów na rany, ukąszenia i pito napoje z suszonych liści. Liście działają lekko moczopędnie, a dzięki zawartym w nich garbnikom ściągająco na błonę śluzową żołądka i jelit, wymiatają wolne rodniki i wspomagają akcje serca.

liście jeżyny – napar ogólnie wzmacnia, jest bogaty w witaminy i sole mineralne: żelazo, fosfor, magnez, miedź, wapń, wit C. Ten skład powoduje, że herbatka z liści jeżyn jest szczególnie cenna w stanach ozdrowieńczych i w niedokrwistości. W lecznictwie ludowym stosuje się w nieżytach przewodu pokarmowego.

liście poziomki – Napar stosuje się jako lek  wzmacniający w ogólnym osłabieniu organizmu. Skład liści poziomki wskazuje na jego właściwości moczopędne, a tym samym usuwanie z organizmu jonów sodowych i chlorkowych. Wyciąg z liści neutralizuje też toksyny wydzielane przez bakterie chorobotwórcze oraz działa przeciwmiażdżycowo.

Wyżej wymienione liście mają tak dobry skład i działanie, że stały się ulubionym komponentem w wielu mieszankach. Przytoczę chociażby za Stefanią Korżawską skład herbatki ziemiańskiej pitej dawniej we dworach: w równych proporcjach należy wymieszać liść porzeczki czarnej,  poziomki, jeżyny, kwiat głogu i owoc jarzębiny. Ten zestaw zapewni nam dobrą pracę narządów wewnętrznych oraz oczyści krew. Sama bardzo lubię pić tę herbatkę, bo ma piękny kolor i ciekawy smak.

Jak zbierać i suszyć?

Liście poziomki, maliny, jeżyny, porzeczki czarnej zbieramy w miejscu czystym (nie w mieście), nie po deszczu, przez cały rok. Liście rozkładamy na papierze i suszymy bez dostępu słońca w warunkach naturalnych lub w piekarniku, w temperaturze 30-40 stopni z uchylonymi drzwiczkami. Wysuszony materiał możemy lekko pokruszyć  i chować do torebek papierowych – unikać wilgoci. Piszę lekko pokruszyć, bo ja osobiście lubię robić napar nie z miazgi, tylko z widocznych części rośliny – kwiatu, liścia. Stanowi to dla mnie dodatkowy bodziec wizualny oraz praktyczny – nie muszę używać sitka.

Świeże liście dobrze jest poddać lekkiej maceracji, czyli rozmiękczeniu, dzięki czemu chemiczny skład komórek jest uwalniany na powierzchnię liścia. Wystarczy liście mocno zwinąć i pociąć na desce, następnie zalać wrzącą wodą.

Jak robimy napar?

Aby napar był jak najbardziej esencjonalny, musi spełnić kilka warunków.

• Zalewamy wrzącą wodą.
• Przykrywamy  kubek, niech napar spokojnie wyciąga składniki przez około 5 minut
• Używamy tylko wody gotowanej po raz pierwszy. Kilkakrotnie gotowana woda nie ma tlenu, co niekorzystnie wpływa na jej kwasowość, a tym samym może pojawić się metaliczny posmak.
• Jeśli zależy nam na dobrym wydobyciu smaku, to używajmy też wody miękkiej, najlepiej źródlanej. Woda miękka ma małą zawartość składników mineralnych, woda twarda zawiera znaczne ilości soli wapnia i magnezu. Wapń i magnez wchodzą w reakcje z polifenolami (decydują o smaku), co powoduje ich wytrącanie – dlatego też są różnice w smaku (zwłaszcza herbat czarnych) zaparzanych w wodzie o różnym stopniu twardości.

Mam nadzieję, że zachęciłam was do picia herbat ziołowych i że poszukacie też swoich własnych smaków. Jeszcze na koniec chciałam rzucić kilka możliwości picia herbaty na co dzień z: rumianku, nieocenionej pokrzywy, kwiatu lipy, melisy, zapomnianej, a jakże cennej szałwi, pysznogłówki szkarłatnej, lofantu i wielu innych, o których być może usłyszę od was. Za kilka dni zapraszam na moją wyspę, by posmakować napoju na upały wywodzącego się z tradycji angielskiej, a jak zauważyłam, doskonale adoptującego się od kilku lat u nas. To elderflower cordial. 

Bibliografia:

M. E. Senderski; Zioła

Na początku było drzewo